نزاع برسر رایدهی هرات دخالت ایران را فاش می سازد

گزارشی از شاپور صابر-افغانستان

گزارش شماره 376

14 اکتوبر 2010

ادعاها مبنی بر اینکه سازمانهای متهم به وابستگی به ایران تلاش داشتند بطور غیرمنصفانه در انتخابات هرات دخالت کنند، تنش ها بر سر نقش همسایه غربی افغانستان در امور افغانستان افزایش داده است.

تعدادی از کاندیدان در هرات، دو روز پس از انتخابات بیستم سپتامبر کنفرانس مطبوعاتی را برگزار کردند و دران اقدامات مدرسه صادقیه را تقبیح کردند. صادقیه بزرگترین نهاد شیعی در شهر هرات است و کاندیدان معترض آنرا متهم به کمپاین به نفع کاندیدان طرفدار ایران کردند.

محمد ناصر احمدیان، کاندید هرات ادعا کرد که مسوولان مدرسه صادقیه بطور فعال از افرادی که قونسلگری ایران در هرات تعیین کرده بود، حمایت کردند. او گفت که نسبت به نقض مقرره ی مرحله سکوت از سوی این مدرسه، به کمسیون رسیدگی به شکایات انتخاباتی شکایت کرده است.

احمد سعید حقیقی، رییس دفتر کمسیون رسیدگی به شکایات انتخاباتی در هرات، گفت که او صلاحیت ندارد در مورد شکایت های مطروحه به رسانه ها معلومات بیشتر بدهد.

اما احمدیان از دو کاندیدی که به گفته او از سوی قونسلگری ایران برگزیده شده اند، نام برد. هرچند هنوز نتایج اعلان نشده بود، هردوی آن کاندید خود را پیروز اعلام کرده اند.

احمد علی جبرئیلی، یکی از دو کاندیدی که احمدیان نام برد، این ادعا را که او از سوی ایران حمایت می شود رد کرد، و ادعا نمود که اینگونه ادعاها از سوی افرادی مطرح گردیده که قادر به کسب حمایت مردم نشده اند.

او گفت: "احمدیان در موقفی نیست که من به ادعاهایش پاسخ بگویم. کسانی مرا متهم به همکاری با کشورهای خارجی می کنند، که خودشان به آن کشورها وابسته بوده و با استفاده از پول آن کشورها کمپاین انتخاباتی می کنند."

احمدیان ادعا کرد که کارکنان قونسلگری ایران در هرات در محافل انتخاباتی که این کاندیدان صحبت کردند، اشتراک ورزیده بودند.

او همچنان ادعا کرد که قونسلگری ایران 500 الی 700 شاگرد و فعال مدرسه صادقیه را به آن طرف مرز به خاک ایران برده و برای شان آموزش داده بود که چگونه برای کاندیدان طرفدار ایران کمپاین کنند.

اما جعفر توکلی، یک مقام مسوول مدرسه صادقیه اتهامات مطروحه را رد کرد و گفت که نهاد آنها نیازی نمی بیند که نسبت به ادعای سیاست مدارانی که در انتخابات بد عمل کرده اند، پاسخ بگوید.

حسین میر سکندری، یک مقام مسوول در قونسلگری ایران در هرات گفت که ادعاهای احمدیان دروغین بوده و افزود که او آماده نیست به اتهامات بی پایه ای که هیچ مدرکی برای اثبات آن ارایه نشده، پاسخ بگوید.

احمدیان گفت که او پشت ادعاهایش ایستاده و هراس دارد که مبادا آنان خطری متوجه او کند. او می گوید که بسیار نگران است و لیستی از کسانی را که ممکن است جان او را بگیرند به سارنوالی و مسوولان امنیتی ارایه کرده است.

این مناقشه شک و تردید جدی را که عده ای در هرات نسبت به نفوذ ایران در افغانستان، بخصوص در مناطق غربی چون هرات، دارند، برجسته می سازد. با توجه به روابط قوی تاریخی، ایران در ولایت هرات سرمایه گذاری زیادی کرده و روابط فرهنگی و اقتصادی عمده ای را ایجاد نموده است. هرات تنها 160 کیلومتر از مرز ایران فاصله دارد.

کاندید دیگر هراتی بنام مصباح هراتی گفت: "قبل از انتخابات، برخی افراد و نهادها با ایران ارتباط قایم کرده بودند، لذا طبیعی است وقتی کسی روابطی را با کدام جا برقرار کند، حمایت نیز دریافت خواهد کرد."

یک سند استخباراتی ایالات متحده مربوط به سال 2007 که در میان اسناد زیادی اخیراً در ویکی لیکس نشر شد، شامل گزارشی است که دران مقامات افغان گفته اند ایران 4 میلیون دالر امریکایی را به 90 عضو پارلمان افغانستان پرداخته است.

ولی محمد حدید، گزارشگر و تحلیگر سیاسی هرات گفت که او معتقد است که این ادعاها که پس از انتخابات در یک کنفرانس مطبوعاتی مطرح می شود، قابل پذیرش است.

او گفت: "ایران مخالف داشتن افراد مورد علاقه اش که از نظر ایدیولوژیک نیز مناسب باشند، در پارلمان افغانستان نمی باشد؛ آنها از هر وسیله ممکن برای جابجا کردن شان در پارلمان افغانستان استفاده خواهند کرد."

بسیاری هراتی های عادی نیز در مورد نفوذ ایران نگران اند.

خالد شکیب باشنده هرات که 30 سال دارد گفت: "ایران همیشه فعالیت های جاسوسی اش را زیر پوشش مدارس، مکتب ها، کتابخانه ها، سازمان های کمک رسانی و غیره انجام داده است. من فکر می کنم دخالت ایران خطرناک تر از دخالت پاکستان است، و افغانها باید برای خنثی کردن توطئه ایران فوراً و پس از اولین شک هایی که درین زمینه تبارز می کند، عمل کنند."

شاپور صابر گزارشگریست در هرات که از سوی آی دبلیو پی آر تربیت شده است.