ملیشه های سابق افغان دوباره به شورشگران پیوسته اند

گزارشی از ضیا احمدی- افغانستان

گزارش شماره 368

8 اگست 2010

شبه نظامیانی که در ولایت هرات در غرب افغانستان در پاسخ به پیشنهاد حکومت مبنی بر کمک و عفو تفنگ های شان را به زمین گذاشته بودند، پس ازانکه مقامات در اجرای تعهدات شان ناکام ماندند، دوباره به شورشیان پیوسته اند.

یک مقام بلند پایه امنیتی به آی دبلیو پی آر گفت که نزدیک به نصف 1000 شبه نظامی که سال گذشته تسلیم شده بودند، دوباره به جنگ علیه حکومت برخاسته اند.

هم حکومت افغانستان و هم جامعه بین المللی ترغیب اعضای طالبان و گروه های وابسته آن به ترک جنگ را یکی از اولویت های خود قرار داده اند، چنانچه این موضوع هدف اصلی برگزاری "جرگه مشورتی صلح" بود. این جرگه به دعوت رییس جمهور حامد کرزی، در ماه جون در کابل برگزار شده بود.

تلاش های زیادی صورت می گیرد تا گروه های کوچک تشویق شوند در بدل مصوونیت از تعقیب عدلی، تهیه فرصت های کار و پروژه های بازسازی در مناطقی که آنان زندگی می کنند، دست از شورش بر دارند.

اما، نور گل قوماندان طالبان که در ماه اکتوبر سال گذشته همراه با 20 نفر تحت امرش تسلیم شده بودند، در مصاحبه ای با آی دبلیو پی آر گفت که هیچ یکی از وعده هایی که قبلاً به او داده شده بودند در عمل پیاده نشد.

نورگل، 38 ساله، در اوایل عضو گروه جمعیت اسلامی بود که در اواخره دهه 1990 میلادی علیه طالبان در شمال افغانستان می جنگید. اما بعداً او موضع اش را تغییر داد و به دشمنان قبلی اش، طالبان، پیوست تا اینکه بعدها متقاعد گردید به حکومت بپیوندد.

او گفت: "روزی که ما تسلیم شدیم، تیم بازسازی ایتالیا برای هر کدام ما یک بوجی برنج، یک قطی روغن و یک دست جاکت زمستانی داد. آنان، این جریان را در تلویزیون نمایش داد ندکه برای ما بسیار تحقیر کننده بود، چرا که بسیاری کسان {با دیدن آن تصاویر} فکر کردند که ما فقط برای برنج و روغن می جنگیده ایم."

نورگل گفت که افراد او از سوی افسران امنیتی افغانستان تهدید شده اند، برای شان کار داده نشده و شاهد هیچ کاری در زمینه بازسازی نبوده اند.

او گفت: "ما فکر می کردیم که حکومت مستقل داریم، اما حالا متوجه شده ایم که گپ اصلی را درین کشور خارجی ها می زنند، نه حکومت افغانستان."

اکنون او دوباره به طالبان پیوسته است.

او گفت: "اینبار، من در برابر حکومت و نیروهای اشغالگر خارجی تا آخرین قطره خونم خواهم جنگید."

ارباب زمان گل، 40 ساله و باشنده ولسوالی کشک کهنه قوماندان سابق حزب اسلامی، گروه شورشی تحت رهبری گلبدین حکمتیار و متحد طالبان، در ماه می همراه با 30 نفر جنگجویش به پولیس ولایتی هرات تسلیم شد.

اما او نیز دوباره به خشونت روی آورده و حکومت را به انکار از اجرای تعهداتش متهم می کند.

او گفت: "پس ازانکه ما تسلیم شدیم و از حکومت ضمانت خط دریافت کردیم، در جریان ده روز 4 نفر من کشته شدند." او "عناصر حکومتی" را متهم به قتل این افراد می کند.

زمان گل گفت: "ما بخاطر این تسلیم نشدیم که نیروهای امنیتی حکومت ما را اذیت و شکنجه کنند، بلکه ما برای تامین صلح و امنیت این کار را کردیم. ما می خواستیم که منطقه ما بازسازی شود و ما تقاضا داشتیم که زمینه کار فراهم شود تا ما فرصت کار پیدا کنیم. اما حکومت به تمام تعهداتش پشت پا زد."

"ازینرو ما مجبور شدیم که بیرون شویم، اسلحه خود را بدست گرفته و دوباره با آنان بجنگیم. اگر حکومت به دروغ هایش ادامه دهد، نه تنها کسی تسلیم نخواهد شد، بلکه تعداد مخالفانش افزایش خواهد یافت."

ملا مصطفی، قوماندان سابق طالبان که تسلیم شد و همراه با 50 جنگجویش به پروسه صلح پیوست، به آی دبلیو پی آر گفت که او هنوز به مبارزه مسلحانه برنگشته است. اما تهدید کرد که اگر حکومت در اجرای تعهداتش ناکام بماند، افراد او دوباره دست به تفنگ خواهند برد.

مقامات تایید می کنند که در پروسه مصالحه مشکلاتی وجود دارد، از جمله آنان به کمبود منابع و تناقض اولویت های ادارات مختلف حکومتی بعنوان بخشی ازین اشاره می کنند.

تلاش برای ترغیب شبه نظامیان به دست برداشتن از خشونت از سوی کمیسیون مستقل صلح و مصالحه ملی (NPRC) که از سال 2005 کارش را آغاز کرده، رهبری می شود. شریف مجددی که مسوولیت دفتر غرب افغانستان را بعهده دارد، می گوید که بین 5000 تا 7000 شورشی در سراسر کشور در جریان 5 سال اخیر به پروسه صلح پیوسته اند.

او گفت که حکومت برای شبه نظامیانی که تسلیم می شوند یک ضمانت خط می دهد و وعده می سپارد که برای شان کار داده خواهد شد و کارهای بازسازی را در مناطق آنان راه اندازی خواهد کرد.

مجددی تایید کرد که عده ای از شورشیان بخاطر محدودیت های بودجوی که مانع اجرای برخی از تعهدات شده بود دوباره به طالبان پیوسته اند. او بی توجهی عده ای از مقامات بلند پایه حکومتی را نیز یکی از عوامل این امر می داند.

محمد سلیم احساس، قوماندان امنیه هرات گفت شبه نظامیانی که به پروسه صلح می پیوندند انتظارات غیرواقعبینانه دارند- آنان می خواهند بازسازی، ایجاد کار و خروج نیروهای خارجی از افغانستان همگی در آینده نزدیک صورت گیرد.

سیاوش، کارشناس سیاسی در ولایت هرات گفت که او معتقد است که اکثر کسانی که به پروسه صلح می پیوندند بخشی از مخالفان نه بلکه جنایت کاران مسلح اند. او گفت وقتی آنان دریافتند که دیگر قادر به ادامه زندگی از طریق کارهای جرمی نیستند، به حکومت روی می آورند و ادعا می کنند که شبه نظامیان بوده و می خواهند تسلیم شوند. بعد، آنان دوباره به فعالیت های جرمی خود می پردازند.

به گفته سیاوش، مخالفان واقعی برنامه ایدیولوژیک دارند و به مشکل می توان اعضای آن را صرفاً بخاطر گرفتن کار و پول متقاعد کرد که تسلیم شوند.

یک مقام بلند پایه امنیتی زون غرب کشور که نخواست نامش فاش شود، گفت که بطور تخمینی از میان 1000 فرد مسلحی که سال گذشته اسلحه خود را به زمین گذاشتند، "تعداد 500 تن شان دوباره به جنگ علیه حکومت و نیروهای بین المللی روی آورده اند."

او گفت کسانی که دوباره به فعالیت های شبه نظامی روی آورده اند، بیشتر مربوط به ولسوالی های بالامرغاب و قادس ولایت بادغیس و ولسوالی های کشک کهنه، گذره، ادرسکن و شندند ولایت هرات می باشند.

این مقام امنیتی نیز مسوولان ریاست امنیت ملی را متهم به اذیت شبه نظامیان سابق و منحرف کردن آنان از مسیر پروسه صلح می کنند.

هرچند، به افراد تسلیم شده ضمانت خط داده شده بود، اما ریاست امنیت ملی بطور منظم از آنان تحقیقات می کرد.

جنرال اکرام الدین یاور، رییس پولیس زون امنیتی غرب، تایید کرد که استخبارات بالای شورشیان سابق برای کسب معلومات فشار وارد می کند. او گفت که در برخی موارد، این امر باعث شده که افراد مسلح دوباره به شورش روی آورند.

او گفت: "عده ای از کسانی که به پروسه صلح پیوسته بودند، دوباره برگشته اند... و فعالیت های شان را علیه نیروهای امنیتی افغان و بین المللی از سر گرفته اند."

یک کارمند امنیت ملی در ولایت هرات که نخواست نامش فاش شود گفت که ریاست استخبارات باید برای تشخیص کسانی که با آنان دست داشته اند، از افرادی که تسلیم می شوند تحقیقات کند. او تاکید داشت، افرادی که مورد تحقیق قرار گرفته اند، شکنجه یا زندانی نشده اند.

شریف احمد، یک شورشی سابق در مصاحبه تلفونی گفت که تحقیقات ریاست امنیت ملی او را واداشته است تا دوباره به شورشیان بپیوندد.

او گفت: "اگرچه من تمام سلاح هایم را به حکومت تسلیم کردم، بازهم از سوی افسران امنیت ملی که از من سلاح بیشتر می خواستند تحت فشار قرار گرفتم."

او گفت زمانی که متوجه شد ریاست امنیت ملی بازهم او را توقیف می کند، دوباره به شورشیان پیوست.

ضیا احمدی یک خبرنگار کارموز آی دبلیو پی آر در هرات می باشد.