مکاتب موازی برای دختران در ولایت جنوب شرقی افغانستان

مریم 15 ساله شامل مکتب شده است، اما این مکتب توسط حکومت  شناخته نشده است.

این طفل 15 ساله  خوستی به آی دبلیوپی آر گفت:" من در مدرسۀ دخترانه درس می خوانم، پدرم برایم گفت که من باید در مدرسه درس بخوانم بخاطریکه مکاتب دولتی جایی خوبی نیست، در آنجا عنعنه و دید مذهبی تو از بین می رود."

دوست وی زهرۀ 13 ساله نیز موقف مشابۀ دارد.

وې گفت " بزرگان فامیل ما می گویند که بهتر همین است که در مدرسه های قریه درس بخوانید نسبت به اینکه در مکاتب  عصری حکومتی درس فرا گیری  اهالی قریه هم آنرا به دید بد نمی نگرند."

از چندی بدینسو آموزش های جدید در ولایت محافظه خوست به دیدۀ شک دیده می شود. در قوانین اسلامی چنان که بر آموزش مرد تأکید شده است بر زن نیز شده است. اما بیشتر افراد محلی به این باور اند دخترانیکه آموزش مکاتب عصری را فرا میگیرند  ایمان شان را از دست می دهند. دیگران از ترس اقدامات تلافی جویانۀ طالبان ویا از پیمودن راه طولانی تا مکا تب نگرانی دارند.

در حال حاضر هزار ها دختر در سیستم آموزشی  که از برنامۀ آموزشی سعودی و پاکستان دران  استفاده می شود شامل اند که تفسیر سختگیرانه تر از اسلام  نسبت به مدرسه های دولتی و مکاتب عادی دارد. به گونۀ مثال در مکاتب دولتی معلمان مرد رو در رو با شاگردان اناث قرار می گیرند، در حالیکه در مدرسه ها تشریحات درس را از طریق مایکروفون واز عقب پرده می گیرند.

ریاست معارف این ولایت می گوید که بیشتر از 300000 شاگرد در 435 مکتب در ولایت خوست مصروف آموزش اند. دختران سوم حصۀ از این رقم را تشکیل می دهند.

بخت نور بختیار، رییس معارف ولایت خوست می گوید 27 مدرسۀ دخترانه ثبت شدۀ حکومت نیز در این ولایت موجود است، که 1400 شاگرد را در خود جا داده است.

بختیار می گوید بیشتر از 3000 دختر در 160 مدرسه ثبت نا شده مشغول آموزش اند.

معلمان سیستم موازی ارقام بالاتر از قبل را ارایه کردند. مولوی محمد نعیم، سرمعلم مدرسۀ جامعۀ عایشۀ الصدیقه البنات در ولسوالی متون ولایت خوست می گوید که تمام مدارس دینی دخترانۀ ثبت ناشده در این ولایت به 200 مدرسه می رسد که 6000 شاگرد در آنها مصروف آموزش اند.

مدارس در همنوایی با عنعات  

حاجی ظاهر، یکتن از باشدگان ولایت خوست گفت که وی پنج تن از دختران اش را در عوض مکاتب حکومتی به مدرسه ها فرستاده است. اوگفت دلیل این کار اش این است که برنامۀ آموزشی و محیط آن مطابق به قوانین اسلامی و عنعنات محلی است.

ظاهر گفت:" با فرستادن دخترانم به مدرسه از بدگویی مردم نسبت به فامیل ام و همچنان وضعیت که دختران توسط مردان آموزش داده می شوند جلوگیری کردم، اتفاقات که در مکاتب حکومتی رخ می دهد  مردم ستایش نمی کنند، در همین حال پسران فامیل ما در مکاتب عصری  آموزش می بینیند به خاطریکه بالای آنها بیشتر از دختران بارو داریم که از چوکات دین خارج نمی شوند."

انځرگل، باشندۀ ولسوالی متون گفت که آنعده زنانیکه که در سنه 1980 زمانیکه تعلیمات دولتی همسان با آموزه های شوروی بود در مکاتب حکومتی آموزش دیده اند بی جهت تحت تأثیر ارزش های آنان قرار گرفتند.

او به آی دبلیو پی آر گفت:" من دخترانم را به مکاتب حکومتی نمی فرستم به خاطریکه آنان ارزش های دینی شان را از دست می دهند، اگر حالا به دختران ما اجازه دهیم که به مکاتب دخترانه بروند آنها غربی خواهند شد."

مولوی محمد نعیم گفت که مدرسه وی ده سال قبل در ولسوالی متون ساخته شده است  که فعلا 1000 تن شاگرد تحت اموزش 18 معلم  دران قرار دارد

نعیم گفت که او نصاب درسی مکتب اش را با آمیزش رهنمود های تعلیمی حکومت افغانستان، نصاب معروف مدارس پاکستان و عربستان سعودی تدوین کرده است. او افزود  کرد که نصاب درسی مدرسه اش  دردیگر مدارس افغانستان نیز تطبیق می شود.

دختران فیس ماهانه شان را معادل 6 تا 13 دالر امریکایی پرداخت می کنند. مخارج که غذا و ترانسپورت آنان را تحت پوشش قرار می دهد توسط تاجران محلی پرداخت می شود و کمک های توسط کشور های عربی نیز صورت می گیرد.

الحاج مطیع الله فضلی، معاون ریاست معارف ولایت خوست نگرانی اش را در مورد دروس که در این مدرسه های غیر رسمی آموزش داده می شود اظهار کرد، چیزی را که وی گفت در مخالفت با برنامۀ آموزشی وزارت معارف قرار دارد.

اوگفت تا الحال ریاست معارف بر مدرسه ها فشار وارد نکرده است که این مدرسه ها را ثبت  کنند. گام گذاشتن در چنین سیاست  پروسه اموزش  هزاران دختر را در خطر می اندازد قسمیکه رهبران شورشی بر این مدارس فشار وارد می کنند که مستقل از دولت باشند.

نیاز به نظارت

آگاهان می گویند که بدون نظارت اجازۀ فعالیت به مدارس غیر رسمی نباید داده شود.

فاروق جان منگل، اگاه سیاسی گفت:" نیاز است که این مدرسه ها  ثبت شوند، با آنکه این مدارس تهدید جدی به شمار نمی روند، اما در آینده ها می تواند  باشند، بیشتر از معلمان مدرسه های ولایت خوست از آنطرف خط دیورند می آیند شاید از استندرد های خوب برخوردار باشند اما امکان دارد بعدا به منابع تروریزم تبدیل شوند

منگل اضافه کرد،" ریاست های حج و اوقاف، معارف و همچنان شورای علماء باید مطمین شوند که برنامۀ آموزشی افغانستان در آن مدارس آموزش داده می شود ، و باید از آنها نظارت کنند که تاریخ افغانستان را به شاگردان آموزش می دهند، اگر آنها تاریخ کشور شان را آموزش بیبینند هیچگاهی تهدیدی به امینت ملی افغانستان نمی شوند."

نعیم گفت که اگر مسؤلین با آنها همکاری کنند او و دیگر سرمعلمان مدارس دینی به خوشی تام مدارس شان را ثبت حکومت خواهند کرد.

فضلی، معاون ریاست معارف ولایت خوست گفت که ثبت کردن مزایای متعددی به آنها خواهد داشت.

اوگفت:" اگر آنها این مدارس را نزد ما ثبت کنند، ما برای معلمان شان معاش، برای شاگردان شان آموزش های رایگان، مجلات ،کتاب و قرطاسیه را فراهم خواهیم کرد، در آینده سهولت های در بخش غذا و ترانسپورتیشن آنها ایجاد خواهیم کرد."

فضلی گفت بطور عموم مدارس ثبت ناشده مقاومت می کنند که تحت نظارت ریاست معارف قرار نگیرند.

اوگفت:" یکی از دلایل که معلمان این مدارس نمی خواهند که این مدارس ثبت شوند این است که بیشتر از آنها که از مدارس پاکستانی آمده اند  اسناد تحصیلی افغانی مثل سند فارغت صنف دوازدهم و یا سند لیسانس ندارند،

" اما اگر آنها ثبت نشوند می توانند تهدیدی به حکومت افغانستان شوند."

امیرالله زړه سواند، رییس شورای ولایتی خوست پذیرفت که اوضاع نازک است. بسیاری از مدارس ثبت شده اند، اما این منحیث اولویت دیده نمی شود.

اوگفت:" شورای ولایتی خوست دیدار های را با ریاست معارف این ولایت در رابطه به مدارس دخترانه و راه های رسمی ساختن آنها داشته است، در حال حاضر چالش های عمدۀ در داخل ریاست معارف موجود است که بر این موضوع نیز سایه افگنده است."

مبارز محمد ځدران، سخنگوی والی خوست پذیرفت که نگرانی های موجود است که مکاتب دینی دستورالعمل های افراطی را ترویج می دهد. او گفت که در زمان معین تمامی این مدارس شامل سیستم ملی ساخته خواهد شد.

ځدران گفت:" والی خوست به ریاست معارف با یک طرزالعمل واضیح وظیفه داده است که تمامی مدارس دینی دخترانه و بچه گانه را ثبت نمایند و حکومت هم تمامی سهولت های را که به دیگر مکاتب دولتی فراهم کرده است به آنها نیز خواهند کرد."