خوشبینی ازانتقال مسوولیت­های امنیتی درمنطقه جنوب شرقی کشور

-نیازمحمد زیارمل گزارشگر تحت اموز اى دبليو پى ار در زابل

یکی از بزرگترین عدم اطمینان­ها در افغانستان درسال 2014 این است که آیا نیروهای امنیتی ملی با تکمیل شدن خروج برنامه ریزی شده­ای قوای به رهبری ناتو امنیت را تامین خواهند توانست یا خیر.

مقام­ها در ولایت جنوب­شرقی و هم­مرز با پاکستان، زابل، می گویند که انتقال مسوولیت­های امنیتی به نیروهای افغان نتیجه خوبی داده است. آنها می گویند که نیروهای افغان با حساسیت­های فرهنگی کشور آشنایی بهتر داشته و هم چنان تلاشی­های خلاف قوانين دينى ، فرهنگى و قوانين نافذه کشور  ازخانه­ها که باعث افزایش خشم مردم می­شدند را از میان برداشته­اند. 

از نتایج این تغییرات افزایش اعتماد مردم به حکومت مرکزی و هم چنان اتخاذ آمادگی­ها برای شرکت درانتخابات ریاست جمهوری و شورای ولایتی (دراوایل اپریل) استند.

نیروهای آمریکایی ازسال 2003 درولایت زابل بودند و دوسال بعد واحدهای رومانیایی به آنها پیوستند. سال قبل دو بخش این نیروها برنامه خروج شان را روی دست گرفتند و اما برخی از پرسونل­­های آمریکایی  تا زمانیکه نیروهای پولیس محلی و ملی کنترل تمام امور را به دست می­گیرند، جهت هماهنگی کمک­ها با نیروهای امنیتی درآنجا باقی مانده­اند.

به گفته­ غلام فاروق یکی از کاندیدان شورای ولایتی زابل با این تغییرات شرایط رو به بهبودی است.

وی به انستیوت گزارشدهی جنگ و صلح افغانستان گفت:«زمانیکه نیروهای خارجی در این ولایت مستقربودند، مردم به صورت مداوم از تهدیدات و مشکلات امنیتی شکایت داشتند؛ اما، اکنون این شکایات به گوش نمی­رسند. اگرکدام شکایات وجود داشته باشد، اندک استند. مردم {ازگرفتن} امنیت با دست خودشان خوشحال استند.»

حاجی اسدالله، تاجرعمده­  زابل می گوید قطعاً وضعیت امنیتی راه­ها بهتر شده­است.

وی گفت:«امنیت نسبت به قبل خیلی بهتر شده است. ما قبلاًباقطارهای نیروهای امنیتی خارجی مشکل داشتیم. آنها راه­ها را می بستند یاطالبان به آنها حمله می کردند و یا ماین های کنارجاده ای می گذاشتند. اکثریت تاجران اموال شان را به اثر این نوع حوادث ازدست دادند. اکنون این نوع مشکلات کمتر شده است.»

در ولایت زابل مانند سایربخشهای بیشتر دچار آسیب خشونت­های جاری خشم مردم به اثر تلفات غیرنظامیان و حملات شبانه به خانه­ها کینه مردم نسبت به قوای بین المللی و تمدید همکاری آنها با حکومت مرکزی را افزایش داده است. 

مخالفت مردم با حملات شبانه به خانه­های مردم به صورت مداوم از طرف رییس جمهور به عنوان یکی از نقاط چالش برانگیز در امضای توافقنامه دوجانبه امنیتی یاد شده است.  قراراست روابط کابل با واشنگتن به اساس این توافقنامه عیارگردد. رییس جمهور باوجودیکه مجلس مشورتی به سطح ملی برای امضای این قرارداد درماه نوامبر رای مثبت دادند و علیرغم فشارهای مداوم آمریکا، تاکنون آن را امضاء نکرده است.

کریم­الله یکی از باشندگان ولسوالی شاه­جوی می گوید که اعزام نیروهای افغان به این ولسوالی امنیت را بهبود بخشیده است.

وی با اشاره به گذشته می گوید:« قبل ازاین دراین ولسوالی نیروهای خارجی بودند. مردم اغلب اوقات درمقابل حملات شبانه به خانه­ها، از یک راه نه راه دیگر، عکس العمل نشان می دادند. آنها یا نیروهای مخالف{شورشیان} را حمایت می کردند و یا حداقل، درحمایت ازحکومت متردد بودند. اکنون مردم  از نیروهای افغان بخاطریکه درهماهنگی با مردم ولسوالی عملیات نظامی را انجام می دهند، راضی استند. علاوه برآن، نیروهای افغان با ارزشهای فرهنگی این منطقه آشنایی دارند و آنها با مردم به رویه­ی نیکی برخورد می کنند. به همین خاطر وضعیت امنیتی خیلی بهترشده است.» 

نورآغا نوری یک فعال جامعه مدنی در مرکزاداری این ولایت، شهر قلات، موافق است که شرایط امنیتی بهبودی یافته است.

وی گفت:«مردم ازعملیات شبانه­ی نیروهای خارجی که توجهی به رسوم فرهنگی مردم نداشتند، متنفر بودند. این عملیات دیگر انجام نمی شوند و مردم چون با این نیروها خوش استند، علاقمند به حمایت از آنها می باشند.»

غلام سخی روغ لیوانی، قوماندان امنيه ولايت زابل  می گوید که نیروهای افغان همزمانیکه از حملات طالبان جلوگیری می کنند، با گذرانیدن برنامه­های آموزشی بهتر و داشتن تجهیزات قویتر از میزان دزدی اموال، قاچاق بین مرزها و سایر انواع جرایم در زابل نيز کاسته اند. 

شاهدان عینی این منطقه می­گوید که نیروهای تازه اعزام شده توانسته اند حملات طالبان از طرف مرز پاکستان را جلوگیری کنند. باآنهم درقسمت شمالی این ولایت یکی از ولسوالی­ها به نام ولسوالی خاک افغان برای چندین سال زیرکنترول طالبان قراردارد.

لیونی می گوید که برنامه­های روی دست است که نیروهای افغان را جهت پاکسازی این ولسوالی به آنجا بفرستند.

وی گفت:«ما می خواهیم زمینه برای برگزاری انتخابات ریاست جمهوری و شورای ولایتی را مساعد کرده و هم چنان به مردم شانس استفاده از خدمات دولتی را بدهیم.»

مقام­های کمیسیون انتخابات می گوید که آنها نسبت به برگزاری انتخابات عاری از مشکلات امنیتی خوش­بین استند. 

هاشم درانی، رییس بخش ولایتی کمیسیون مستقل انتخابات در زابل به انستیوت گزارشدهی جنگ و صلح افغانستان گفت:«ما با اطمینان­خاطر کارت­ها را در ولایت زابل توزیع کرده­ایم و تاکنون کارمندان ما هیچ تلفاتی نداشته­اند.» وی افزود که نیروهای امنیتی تعهد داده اند تا کنترل ساحات تحت تصرف طالبان را نیز به دست بگیرند.

نوری تایید کرد که قبلاً نگرانی­های وجود داشت که نیروهای افغان توانایی مدیریت کارهای­شان را داشته باشند؛ به عکس این نگرانی درست ثابت نشد.

وی گفت:«زمانیکه پروسه انتقال مسوولیت­های امنیتی شروع شد، مردم نگران بودند که نیروهای افغان به تنهایی نمی­توانند از کشور دفاع کنند؛ مگر من خوش­بین بودم و می­دانستم که مردم آنها را حمایت خواهند کرد. نیروهای ما از بین مردم افغانستان است و ما زبان یکدیگر را می­فهمیم و می­توانیم مشکلات خود را حل کنیم.»

قوماندان امنيه  لیوانی، می­گوید که حمایت مردم یک عامل قوی برای آرام ساختن شرایط است.

وی گفت:«ما نمی­توانیم امنیت را با قوه قهریه به میان بیاوریم. ما باید دل و دماغ مردم را به دست بیاوریم و به عقیده و رسوم آنها احترام کنیم. دراین صورت همانطوری که اکنون مردم ازحکومت راضی استند، شکاف میان مردم و حکومت کم می شود.»

بشرمل ناصری، نویسنده و تحلیگر مسایل سیاسی درعین تایید از بهبودی امنیت می گوید که باید نسبت به شرایط محتاط بود. وی مانند سایرکسانی که برای تهیه این گزارش باآنها مصاحبه شده است گفت که باید برای نیروهای امنیتی برنامه­های آموزشی و تجهیزات نظامی بهتری فراهم شود.

وی گفت:« این نکته درست است که فعلاً شرایط امنیتی بهبود یافته است، مگر زمانی­که نیروهای خارجی {تمام آنها} در سال 2014 عملیات نظامی شان به پایان می­رسند، چالشهای امنیتی بیشتری به میان خواهد آمد. مشکلات دیگری مانند نبود سلاح­های ثقلیه، به میان آمدن تفرقه و تبعیض در صفوف نیروهای امنیتی به اساس قوم، زبان یا تمایلات فرقه­ای به میان خواهند آمد.»

نیازمحمد زیارمل یکی از آموزش دیدگان خبرنگاری در انسیتوت گزارشدهی جنگ و صلح افغانستان می باشد که در ولایت زابل کار می کند.