خطر از دست رفتن منابع در آمد زنان در جنوب افغانستان

گل احمد احسان گزارشگر تحت اموزش اى دبليو پى ار در کابل

عایشه چهل ساله، زمانی با فروش صنایع دستی اش در نمایشگاه ها و محافلی که توسط سازمان های بین المللی در ولایت جنوبی هلمند برگزار می شد، پول خوبی بدست می آورد.

او می گوید: "من محصولات صنایع دستی خود را به نمایشگاه می بردم. مراجعین داخلی و خارجی می آمدند و برای خانواده ها و دوستان شان تحفه می خریدند. کار ما بسیار خوب بودحال حتی اگر نمایشگاه هم برگزار شود، هیچ خارجی به آنجا نمی آید، چون بسیاری سازمان ها هلمند را ترک گفته اند. تنها مردم عادی به نمایشگاه می آیند، اما آنها چیزی نمی خرند."

عایشه می گوید که حکومت افغانستان، بخصوص وزارت امور زنان، هیچ کاری برای کمک به یافتن بازار برای دست دوزی ها و کارهای دستی زنان نکرده است.

او گفت: "ریاست امور زنان باید زون های تجارتی مشخصی برای زنان اهل حرفه ایجاد کنند تا آنان بتوانند در آنجا محصولات خود را بفروشند. اینجا هیچ کسی به فکر ما نیست."

زنانی که در هلمند مصروف کار صنایع دستی هستند می گویند که رفتن انجوهای بین المللی قبل از خروج عساکر ناتو در پایان امسال، به معنای از دست رفتن منبع ارزشمند عایداتی می باشد.

صدها زن در هلمند به کمک تیم های بازسازی ولایتی، یو اس اید و سایر نهادها مهارت هایی چون قالین بافی، مهره دوزی، دست دوزی، کفش سازی، ساختن ترشی را آموخته اند.

اما بسیاری آنان می گویند اگر زنان نتوانند از این مدرک عایدی بدست آوردند، مهارت های شان نیز از دست خواهد رفت.

فاطمه، رییس انجمن زنان اهل حرفه هلمند گفت که بزرگترین مشکل پیش روی تولید کنندگان، بازاریابی برای کالاهای شان می باشد.

او افزود "با آنکه من با بسیاری سازمان ها در این مورد صحبت کرده ام، اما هیچ یکی وعده کمک نداده است." او توضیح داد که بدون مساعدت دوامدار و فرصت هایی برای فروش کالاها، زنان به زودی مهارت هایی را که آموخته اند فراموش خواهند کرد و کل برنامه های انجام شده به هدر خواهد رفت."

در افغانستان عمیقاً محافظه کار، زنان مشکلات ویژه ای در تامین معیشت شان دارند. با آنکه از زمان سقوط حکومت طالبان در سال 2001 تاکنون فرصت های بیشتر برای زنان متشبث مهیا شده، محدودیت های فرهنگی باعث می شود که آنان نتوانند مستقلانه فابریکه ای ایجاد کرده یا دکانی برای فروش محصولات شان راه اندازی نمایند.

در ولایت هلمند، زنان میگویند آنان به محل مشخصی نیاز دارند که در آنجا مانند باغ زنانه کابل کاروبار کنند. باغ زنانه کابل پارک ویژه زنان است که در آن کورس های حرفه ای و بازار فروش محصولات موجود است.

زرغونه، باشنده لشکرگاه، مرکز ولایت هلمند گفت که او دوخت لباس سنتی قندهاری را در برنامه ای که از سوی ریاست زنان آن ولایت برگزار شده بود، آموخته است.

اما تلاش هایش هنوز نتیجه نداده، چون او راهی برای فروش لباس های دوخته شده اش ندارد. حال او خانه نشین بوده و وضعیت اقتصادی اش بهبود نیافته است.

او توضیح داد: "ما نمی توانیم مانند مردان هرجایی که بخواهیم دکان باز کنیم. این وظیفه دولت است که بازار مشخص برای زنان ایجاد کند، تا در آن بصورت مصوون کار کرده و محصولات خود را به فروش برسانند."

علیرغم تلاش قریب یک ماهه، آی دبلیو پی آر نتوانست با جمیله نيازى، رییس زنان ولایت هلمند مصاحبه کند.

اما فوزیه حبیبی معین وزارت امور زنان به آی دبلیو پی آر گفت که دفتر او افتخار همه ی برنامه های آموزشی را که در هلمند برای زنان برگزار شده است، در کارنامه ی خود دارد. وزارت در بسیاری ولایات بازارهای زنانه ایجاد کرده است.

"وقتی روی یک مشکل مربوط به زنان صحبت می شود، هرکس فکر می کند این مشکل ارتباطی با وزارت امور زنان دارد. این گونه نیست. وزارت خانه های دیگر نیز در بسیاری ساحات دخیل اند. بطور مثال، وزارت کار و امور اجتماعی مسوولیت پیدا کردن کار و بازار برای زنان را دارد."

"ما از والی هلمند زمین برای ساختن پارک زنانه طلب کرده ایم که زنان در آنجا بتوانند محصولات خود را بفروشند، اما والی هنوز جایی را در اختیار ما قرار نداده است."

مسوولان حکومتی هلمند این ادعاها را رد می کنند.

عمر ځواک، سخنگوی  والی هلمند گفت: "وزارت امور زنان و ریاست امور زنان هلمند چیزی از ما نخواسته است. ادعای آنان بی پایه است."

او گفت که حکومت ولایتی می خواهد تولیدات صنایع دستی زنان را تشویق کند و بازاری در ساحه شهید غلطان لشکرگاه ساخته شده ولی هنوز کارش تکمیل نگردیده است.

محمد نادر وطنوال، رییس کار و امور اجتماعی هلمند گفت: "ما در ساختن بازاری که تحت ساخت هست، بسیار کمک کرده ایم."

 وطنوال گفت که دفتر او تلاش های زیاد را برای رشد کاریابی زنان انجام داده است، اما اضافه نمود که کمبود کار مشکل عام در کل افغانستان است.

او گفت: "ما با زنان و مردان برای پیدا کردن راه هایی بخاطر پایان دادن بیکاری انجام می دهیم."

راضیه بلوچ، عضو شورای ولایتی هلمند نیز تایید کرد که زنان مشکلات مشابه در اکثر ولایات کشور دارند.

اما ترک بسیاری سازمان های کمک کننده و کمبود امنیت، و همچنان سنت های محافظه کارانه محلی و کمبود بی علاقگی مسوولان، وضعیت هلمند را حساس تر کرده است.

او گفت: "نه تنها زنان اهل حرفه هلمند در وضعیت بد قرار دارند، بلکه مشکلات سایر زنان نیز بسیار زیاد است. اگر توجهی به این شرایط زنان نشود، آنها ممکن است به مواد مخدر و گدایی روی آورند و وضعیت شان غیرقابل تحمل خواهد شد." او گفت: "ریاست امور زنان نیز اقدامات لازم را انجام نداده است. وقتی آن ریاست در کاهش خشونت علیه زنان موفق نبوده است، چگونه می تواند در بهبود وضعیت اقتصادی آنان کاری انجام دهد؟"

بلوچ گفت که او با ادارات زیاد حکومتی درمورد مشکلات فرا راه زنان اهل حرفه صحبت کرده است، اما هنوز هیچ وعده ای برای کمک دریافت نکرده است.

سکتور خصوصی در هلمند در فروش محصولات ساخته شده توسط زنان بهتر عمل کرده است، و متشبثان محلی می گویند که مردم باید خودشان به مشکلات خود رسیدگی کنند.

احمدشاه جمال کارگاهی برای فروش محصولات دستی زنان در لشکرگاه دارد که در آن 25 زن برای دوزندگی، مهره دوزی و خامک دوزی لباس های سنتی قندهاری استخدام شده اند.

او گفت: "اگر ما منتظر کمک حکومت و خارجی ها باشیم، همه چیز را از دست خواهیم داد. من به زنان می گویم که خودشان تلاش کنند، چون ریاست امور زنان و سایر نهادها که مسوول کمک به آنان می باشند فقط به نام شان تجارت می کنند. آنها همه پول ها را به جیب خود می اندازند و براى  شما مصرف نمی کنند."

او گفت: "اینجا برای من 25 نفر زن کار می کنند، اما هیچ کسی از ریاست امور زنان اینجا نیامده که بپرسد این زنان مصروف چه کاری هستند و چه چیزی برای شان انجام داده می تواند."

جمال گفت که او فعلاً مصروف فروش کالا به دکانداران هلمند است، اما در نظر دارد که فروشات اش را به دکان ها و سازمانهای واقع کابل نیز توسعه دهد.

لعل محمد درویش یک عضو انجمن سرمایه گذاران ملی هلمند نیز حکومت را بخاطر ناکامی در استفاده موثر از منابع مقصر دانست. شعبه محلی او برای کمک به پروژه های مربوط به محصولات زنان تلاش کرده است اما موفقیت محدودی در این زمینه داشته است.

او گفت: "ما در گذشته در این زمینه کار کرده ایم. تاحدودی نتیجه داده است، اما حکومت نیز باید ما را یاری رساند."

گل احمد احسان گزارشگریست در هلمند که از سوی آی دبلیو پی آر تربیت شده است.