کاهش مواد سوخت به دلیل خریدات ناتو

گزارشی از خان محمد دانشجو

گزارش شماره 422

26 جنوری 2012

با کمیاب شدن تیل در کابل، پایتخت افغانستان، بسیاری ها از ناتو انتقاد می کنند که به دلیل مسدود شدن مسیر تدارکات نیروهای خارجی در پاکستان، از داخل افغانستان تیل می خرند.

ناتو از ماه نوامبر سال گذشته تاکنون قادر به انتقال مواد سوخت از مسیر پاکستان نبوده است. پاکستان ازان زمان تاکنون مسیر ترانزیت تدارکات 130 هزار نیروی خارجی تحت فرمان امریکا را مسدود کرده است.

روابط بین اسلام آباد و واشنگتن اخیراً به سرعت به سردی گراییده و پاکستان پس ازانکه در نتیجه حمله ی هوایی ناتو بتاریخ 26 نوامبر سال گذشته به تعداد 24 سربازش کشته شدند، خاکش را بروی عبور مواد تدارکاتی ناتو بست.

اسوشیتد پرس بتاریخ 20 جنوری نوشت که ازان زمان تاکنون، ایالات متحده مجبور شده است برای انتقال این تدارکات از مسیرهای بدیل، شش برابر هزینه بپردازد.

اکثر تدارکات اکنون از خاک ازبکستان به داخل افغانستان انتقال داده می شود. این مسیر بنام شبکه ی توزیع شمالی شهرت دارد. حتی قبل ازانکه پاکستان مسیر تدارکات را مسدود کند، ناتو بخاطر حملات پیهم بالای کاروان های تدارکاتی اش، به شبکه توزیع شمالی روی آورده بود. مقامات ایالات متحده می گویند که 85 درصد مواد سوخت نظامی اکنون از مسیر شمال می آید.

تاجران افغان می گویند که نیروهای بین المللی برای رفع نیازمندی های شان به بازار داخلی افغانستان روی آورده اند. این امر بر بازار اثر گذاشته، نرخ ها را بالا برده و تیل و کرایه حمل و نقل برای مردم محل قیمت تر شده است.

فرید الکوزی رییس مواد نفتی حکومت گفت که ناتو بطور روز افزون به خرید نفت از شرکت های داخلی روی آورده است.

محمد قربان حقجو رییس عامل اتاق تجارت و صنایع افغانستان تایید کرد که 20 شرکت داخلی قراردادهای تدارکاتی پرسودی را با ناتو امضا کرده اند.

او گفت که "این قراردادها اخیراً امضا شده و یک میلیارد دالر ارزش دارد." او افزود که عده ای ازین شرکت ها از اقارب مقامات بلند پایه حکومت می باشند.

ناتو تاکید دارد که ذخایر کافی مواد سوخت را در اختیار دارد و مسدود شدن مسیر پاکستان افغانها را متاثر نخواهد کرد.

طبق گزارش ای اف پی، برید جنرال کارستن جاکوبسن، سخنگوی ناتو بتاریخ 2 جنوری گفته است: "مردم افغانستان از خرید مواد سوخت و مواد خوراکی ناتو با چالش روبرو نخواهند شد. ذخایر ناتو بیش از حد کفایت است."

اما باشندگان کابل تاکید دارند که آنها همین اکنون متاثر شده اند.

حاجی سید احمد مالک تانک تیل در دهمزنگ کابل می گوید: "از زمانی که نیروهای ناتو به خرید از بازار محلی شروع کرده است، نه تنها قیمت ها افزایش یافته بلکه تیل بطور مداوم و ثابت میسر نمی باشد."

کمبود تیل باعث شده است که او قیمت ها را بالا ببرد، و این رنجش مشتریانش را در پی داشته است.

احمد گفت: "ما مجبوریم هر روز با ده ها نفر درگیر شویم. آنها فکر می کنند که بالا بردن نرخ تیل به دست ماست... مردم عام نمی فهمند که تیل به قدر کافی در دسترس نیست و خارجیان از بازار داخلی تیل می خرند."

تاکسی رانان کابل کرایه شان را بالا برده و مردم مجبورند برای بس که کرایه اش ارزانتر است، ساعت ها در هوای سرد انتظار بکشند. ولی کرایه بس نیز بالا رفته است.

محمد افضل، باشنده ناحیه 15 کابل گفت: "اول بس پیدا نمی شود، وقتی پیدا شد دو چند کرایه می گیرند."

درحالیکه قبلاً او با 30 افغانی می توانست به محل کارش برود، اکنون 50 افغانی می پردازد.

محمد امین، راننده تاکسی گفت که انفلاسیون او را کساد کرده است. او گفت که معمولاً بخاطر بالا رفتن کرایه با مشتریانش مشاجره دارد، اما وقتی به خانه می رود، چیزی در جیبش نمی ماند. او گفت که وقتی از تانک های تیل علت بالا رفتن نرخ تیل را می پرسد، آنها ناتو را مقصر می دانند.

حمید الله فاروقی، استاد اقتصاد در پوهنتون کابل گفت که اگر حکومت به بحران نفت رسیدگی نکند، سیستم ترانسپورت پایتخت از هم خواهد پاشید.

غیر از مسدود شدن مسیر تدارکات ناتو، افغانها می گویند که صدها لاری آنها نیز در خاک پاکستان متوقف شده و بر ارزش کالاها تاثیر منفی گذاشته است. (برای معلومات بیشتر به گزارش افغانها پاکستان را به ایجاد موانع برسر راه تجارت، متهم می کنند.)

خان محمد دانشجو گزارشگریست در کابل که از سوی آی دبلیو پی آر تربیت شده است.