افزایش پناهجویان افغان به اروپا

خان محمد دانشجو گزارشگر اى دبليو پى ار در کابل
گزارش شماره 430
26 اپریل 2012
سال گذشته تعداد افرادی که افغانستان را ترک می گویند به دلیل هراس ازانچه احتمالاً پس از خروج عساکر خارجی در سال 2014 اتفاق خواهد افتاد، به شدت افزایش یافت.
محمد نادر فرهاد، سخنگوی کمیشنری عالی مهاجران سازمان ملل در کابل می گوید که در جریان سال 2011، بیش از 30 هزار افغان در اروپا درخواست پناهندگی کرده اند. در سال 2010 رقم افغانهایی که در اروپا درخواست پناهندگی داده بودند، 23000 نفر (30 درصد کمتر) بود.
ازانجایی که تعداد قابل توجه افغانها از طریق شبکه های قاچاق وارد کشورهای خارجی می شوند، رقم واقعی پناهجویان به مراتب بیشتر می باشد.
فرهاد گفت: "پس از ده سال حضور نیروهای خارجی در افغانستان، این کشور هنوز هم یکی از سه کشور دارای بالاترین تعداد پناهجو در سطح جهان می باشد."
او گفت که بیش از پنج میلیون مهاجر افغان هنوز در کشورهای همسایه ایران و پاکستان زندگی می کنند و به دلیل نگرانی های امنیتی تمایلی به برگشت ندارند.
او افزود که اکثر این مهاجران دران دو کشور بصورت غیرقانونی به سر می برند و کمیشنری عالی ملل متحد تلاش دارد مانع اخراج جبری آنها گردد.
به اساس اظهارات اسلام الدین جرئت، سخنگوی وزارت مهاجرین و عودت کنندگان افغانستان، تنها نصف افغانهای مقیم ایران و پاکستان اسناد قانونی دارند.
هجرت گروهی افغانها در دهه 1980 زمانی که شوروی سابق افغانستان را اشغال کرد آغاز شد. تهاجم شوروی مقاومت مجاهدین و جنگ های خونین داخلی 1992-1996 و بالاخره حاکمیت طالبان را در پی داشت.
به اساس گزارش اسوشیتد پریس، پس از تهاجم امریکا و سقوط حکومت طالبان در سال 2001، حدود 5.7 میلیون مهاجر افغان به کشور خود برگشتند. اکثریت قاطع این افراد در 5 سال اول این دوره عودت کردند، اما پس از آن به تدریج این روند رو به کاهش بود و سال گذشته تنها 60 هزار نفر، یعنی نصف تعداد سال 2010، به وطن برگشته اند.
ممکن است تعداد قابل توجه کسانی که به کشورهای خارج پناه می برند کسانی باشند که برای جستجو کار کشور را ترک می گویند، ولی جرئت می گوید این افزایش ناشی از هراسی است که مردم از عواقب خروج نیروهای خارجی دارند. نگرانی های واقعی نسبت به فرو رفتن افغانستان به درگیری های خونین شبیه آنچه در جنگ های داخلی 1992-96 اتفاق افتاد، وجود دارد.
جرئت گفت: "آنها نگرانند که مبادا میان جناح های مختلف مسوول جنگ های داخلی اوایل دهه 1990 دوباره جنگ در بگیرد."
وحید الله باشنده کابل که در منطقه کلوله پشته زندگی می کند گفت که حمیدالله برادرش 5 ماه قبل همراه با دو کودک و خانمش کشور را به قصد یونان ترک گفت.
حمید الله در زمان حاکمیت طالبان به زندان افتیده بود و اکنون به دلیل نگرانی از مصوونیت خانواده اش پس از خروج نیروهای بین المللی، تصمیم گرفت که کشور را ترک کند.
وحید الله گفت: "او نگران شروع جنگ داخلی و بازگشت طالبان بود."
شاه ولی، افسر متقاعد که 60 سال عمر دارد، سکندر پسرش را چهار ماه قبل به دلایل مشابه تشویق به ترک کشور کرد.
او گفت: "همه ما می دانیم که پس از عقب نشینی عساکر خارجی، وضعیت خراب خواهد شد، و کار و بار از رونق خواهد افتاد. ما در شرایط بسیار سخت به سر برده ایم و آینده تاریک و ناگوار به نظر می رسد."
"من پسر خود را به خارج فرستاده ام تا درصورتی که اوضاع خراب گردد، حداقل ما را از نظر مالی حمایت کند."
ترک افغانستان، بخصوص به مقصد کشورهای غربی می تواند بسیار پر هزینه باشد و نیازمند اسناد جعلی و تادیه پول به شبکه های قاچاق انسان می باشد.
این کار ممکن است خیلی خطرناک تمام شود. در ماه دسامبر یک قایق پر از پناه جویان افغان و ایرانی در جزیره جاوه اندونیزیا غرق شد و طبق گزارش سیدنی مارنینگ هرالد، احتمالاً بیش از 160 تن درین حادثه جان داده اند. گفته می شود که هزاران تن دیگر در زندان های کشورهای خارجی محبوس اند و اطلاعات چندانی در مورد وضعیت شان وجود ندارد.
جرئت گفت که سفر به اروپا مبلغ 25000 دالر هزینه دارد، و بسیاری افراد این پول را با فروختن خانه شان در افغانستان بدست می آورند.
رهنماهای معاملات می گویند به دلیل هجوم فروشندگانی که می خواهند هزینه سفر خود را پوره کنند یا برای عزیزان شان در خارج پول بفرستند، قیمت خانه ها پایین آمده است.
یما سادات، مالک یک رهنمای معاملات در کلوله پشته گفت: "پنج ماه قبل یک خانه در تايمنی و کلوله پشته به قیمت 300 هزار الی 450 هزار دالر خرید و فروش می شد، اما حالا به 200 هزار الی 250 هزار کاهش یافته است."
روح الله احمدزی، مسوول بخش انکشاف سرمایه گذاری در اداره حمایت از سرمایه گذاری افغانستان (ایسا) می گوید که سرمایه گذاری خارجی به دلیل نگرانی ها نسبت به عقب نشینی نیروهای خارجی کاهش یافته است. (برای معلومات بیشتر نسبت به عدم ثبات در جامعه تجاری این گزارش را مطالعه کنید: سرمایه گذاران افغان در هراس از موجی از اختطاف ها.)
ناظران می گویند که خروج مردم از پایتخت کشور گویای ناکامی در ایجاد ثبات و بازسازی افغانستان می باشد.
حمید الله فاروقی، تحلیلگر امور اقتصادی می گوید که کمک های خارجی باعث اعمار زیرساخت های اقتصادی یا تغییر زندگی مردم نشده است، و در عوض فرهنگ فساد را رشد داده است.
او گفت: "فرصت طلب ها بخش بزرگ کمک ها را بلعیده اند. ادارات بین المللی و حکومت افغانستان در فساد آغشته اند. هیچ توجهی به فعالیت های اساسی یا زیرساخت های اقتصادی نشده است."
او گفت که در نتیجه "مردم فکر می کنند با عقب نشینی عساکر خارجی وضعیت زندگی شان بدتر خواهد شد و شروع به مهاجرت کرده اند."
اردو و پولیس ملی افغانستان مسوولیت های امنیتی را پس از عقب نشینی عساکر ناتو بدست خواهند گرفت، اما برخی مردم فکر می کنند که این نیروها آماده اجرای چنین وظیفه ای نمی باشند.
حملات شورشیان در 15 اپریل در شهر کابل و چند شهر دیگر ضعف نیروهای امنیتی را بخصوص در جلوگیری از نفوذ شورشیان و انتقال سلاح در داخل شهرها، به نمایش گذاشت. (به گزارش نیروهای افغان پس از حملات کابل مورد انتقاد قرار گرفتند، مراجعه نمایید.)
برای کسانی چون رحیم الله ملک زی، باشنده کابل که 53 سال سن دارد، نیروهای امنیتی بالاخره به بخشی از مشکل مبدل خواهند شد، زیرا به گفته او اعضای ملیشه های سابق که در جنگ های اوایل دهه 1990 دست داشتند در ترکیب نیروهای امنیتی حضور دارند.
او گفت: "اگر ناتو افغانستان را ترک کند، این نیروها در حمله به مردم و دارایی های شان از همه پیشقدم تر خواهند بود. مردم به توانایی، همبستگی یا قانون مداری نیروهای امنیتی باور ندارند. اگر باور می داشتند که این نیروها از زندگی و دارایی شان حمایت خواهند کرد، مجبور به مهاجرت نمی شدند."