افزایش نگرانی‌ها در مورد مصوونیت انتخابات آینده‌ی افغانستان

تحلیل‌گران هشدار می‌دهند که نگرانی‌های جاری مردم را از ثبت نام در انتخابات پارلمانی و شورای ولسوالی‌ها که قرار است در ماه اکتوبر برگزار شود، باز می‌دارد.

شماری از حملات شورشی مرگ‌بار بر مراکز ثبت نام رای‌دهی در چندهفته‌ی اخیر، تلفات زیادی برجای گذاشت.حملاتی که بر مراکز کابل و بغلان در 22 اپریل صورت گرفت، کم‌ازکم 63 نفر را به کام مرگ کشاند، و همین‌گونه حمله‌ی دیگری در ولایت خوست منجر به کشته‌شدن 13تن از ثبت‌نام کنندگان شد.

این خشونت‌ها نگرانی‌هایی را ایجاد کرد که گویا سهم‌گیری مردم در این پروسه نسبت به انتخابات ریاست‌جمهوری 2014 کمرنگ خواهد بود، و اعتبار نتایج این روند را نیز خدشه‌دار ساخته است.  

در همین‌حال، کمیسیون مستقل انتخابات افغانستان خبر می‌دهد که تهدیدات امنیتی سبب شده که 800 مرکز ثبت نام رای‌دهی در سراسر کشور که زیر پلان بودند، باز نشوند. از مجموع این مراکز، 120 آن در کندز و 42 مرکز در پکتیا و جوزجان است.

زمری قلم‌یار، رییس عملیاتی کمیسیون مستقل انتخابات، می‌گوید که 26 درصد از مراکز ثبت نام رای‌دهنده‌گان به دلیل تهدیدات امنیتی بسته‌اند. و از مراکز فعال، 354 آن شدیداً در معرض خطر حمله قرار دارند.

به گفته‌ی کمیسیون مستقل انتخابات، بیشتر از 4.6 میلیون نفر تا کنون برای رای‌دهی ثبت نام کرده‌اند. در حالی که این نهاد قبلاً امیدواری‌اش را برای ثبت نام 14 میلیون نفر در 7000 مرکز رای دهی در سرتاسر کشور، اعلام کرده بود.

برای برخی از رای‌دهندگان ، خطرات این پروسه نسبت به مزایای احتمالی آن سنگین‌تر است.

مرزا 27 ساله، باشنده‌ی ساحه کارته نو کابل، می‌گوید که تا حال ثبت نام نکرده است. وی که پدر هفت فرزند است می‌گوید که تنها نان‌آور خانه است و نمی‌تواند خطر حمله بر مرکز ثبت نام را به گردن بگیرد.

او می‌گوید: «من از حکومت می‌خواهم که با هر وسیله‌ای ممکن امنیت مراکز ثبت نام را تامین کند تا همه بتوانند با آرامش خاطر به این مراکز مراجعه کنند وبا ثبت کردن نام‌های شان این پروسه‌ی ملی را فراگیرتر سازند. من با توجه به نگرانی‌های موجود در مورد امنیت مراکز ثبت نام، پیشنهاد می‌کنم که حکومت تامین امنیت مراکز ولایات را به دلیل تراکم نفوس آنها در اولویت قرار دهد، و سپس سراغ ولسوالی‌ها برود.»

چالش‌های امنیتی جاری سبب شده که مردم حتا به برگزاری انتخابات مشکوک شوند. طالبان در پی‌گیری اهداف شان برای اخلال روند انتخابات مصمم اند. آنان در گذشته هشدار دادند که انگشت‌های رنگ‌شده که نمایانگر اشتراک مردم در انتخابات است را قطع می‌کنند.

عتیق‌الله امرخیل، کارشناس امور نظامی، می‌گوید: «با توجه به وضعیت کنونی امنیتی کشور که روز به روز بدتر می‌شود، فکر نمی‌کنم انتخابات برگزار شود.» وی در اخیر گفت: « برخی از قسمت های ولسوالی‌های مختلف به دست طالبان افتاده اند. این گروه برای چند ساعت اداره‌ی ولایت فراه که در گذشته از امنیت نسبی برخوردار بود، را به دست گرفتند. فکر نمی‌کنم در ولسوالی ها مردم به مراکز رای‌دهی بروند، به خاطری که در آنجا خطر قطع شدن انگشتان شان از سوی طالبان و سایر عواقب بد محسوس است. پس با وجود این همه چالش ها، از دید من، آوردن مردم  به پای صندوق های رای دشوار خواهد بود.»

اما دیگران با این گفته‌ها موافق نیستند و می‌گویند که مردم مصمم به اشتراک در این روند استند.

فیض‌الله جلال، تحلیل‌گر سیاسی و استاد دانشگاه کابل، می‌گوید که پروسه‌ی رای‌دهی به پیش خواهد رفت، با آنکه سهم مردم ممکن کمرنگتر از انتخابات 2014 باشد. او می‌گوید: «اگر انتخابات برگزار نشود، حکومت دیگر اعتبار خود را از دست می‌دهد. می‌دانم که امنیت کشور بی‌ثبات است، ولی با وجود تمامی این چالش ها، انتخابات برگزار خواهد شد و مردم به کسانی که می‌خواهند و اعتماد دارند، رای خواهند داد.»

کاندیداها نیز به چالش‌های امنیتی موجود اشاراتی دارند.

ذکیه سنگین، یکتن از کاندیدان پارلمان پروان، می‌گوید: «می‌دانم که چالش‌های امنیتی فراوان است. خودمان دیدیم که در انتخابات 2014، سه تن از باشندگان ولایت پروان جان های شان را از دست دادند، اما چون این یک مساله‌ی ملی است و من نیز مسوولیت دارم که اشتراک کنم، یک‌بار دیگر خودم را در پارلمان کاندید کردم تا صدای مردم را به گوش قدرت‌مندان برسانم و به آنان خدمت کنم. می‌پذیرم که مردم از پارلمان گذشته راضی نیستند، اما من همواره تلاش کرده ام تا به مشکلات مردم رسیدگی کنم و حرف های شان را بشنوم. من مطمینم که آنان دوباره برایم رای می‌دهند. ولی در مورد امنیت  انتخابات خودم نیز نگران هستم .»

چالش‌های امنیتی تاکنون مساله‌ی تقلب، مشکلی که بخش عمده‌ای انتخابات گذشته را تشکیل می‌داد، را تحت تاثیر قرار داده است. در انتخابات 2009، بیش از یک‌میلیون رای باطل شد، و همین‌گونه در انتخابات 2014 نیز اتهامات تقلب وجود داشت، با آنکه مقدار آراء نهایی، اصلاً منشتر نشد.

در اپریل 2018، خبرهایی وجود داشت که در ولسوالی کامه ولایت ننگرهار، بیش از 200 کارت جعلی توزیع شده است.

همایون محتاط، رییس ثبت و احوال نفوس، از مسوولین نهادهای عدلی خواست تا قضیه را پی‌گیری کنند، اما تا کنون هیچ کسی در این پیوند بازداشت نشده اند. نجیب دانش، سخنگوی وزارت داخله، تایید می‌کند که پولیس در حال بررسی این اتهامات است.

سید حفیظ‌ الله هاشمی، کمیشنر کمیسیون مستقل انتخابات، می‌گوید که بزرگترین نگرانی این کمیسیون امنیت است، و این مساله هر روز در جلسات شان به بحث گرفته می‌شود. اما می‌گوید که شمار ثبت نام کنندگان رو به افزایش است و این نشانه‌ی علاقه‌ی مردم به رای‌دهی است.

بصیر مجاهد، سخنگوی فرماندهی پولیس کابل، می‌گوید که آنان برای تامین امنیت مراکز رای‌دهی در انتخابات آینده، تدابیر جدی‌ای را روی دست گرفته‌اند. وی از مردم می‌خواهد که از پولیس ملی حمایت کنند و با اشتراک شان در انتخابات نشان دهند که به توانایی های این نیروها در تامین امنیت، باورمند اند.

دواخان مینه‌پال، معاون سخن‌گوی رییس‌جمهور اشرف غنی، می‌گوید که در برخی ولایات جهت آمادگی برای انتخابات پیش‌رو، عملیات‌های ویژه‌ای امنیتی روی دست گرفته شده است. وی همچنان تاکید کرد که  دولت برای تامین امنیت انتخابات و فراهم‌آوری محیط امن برای رای‌دهندگان بیشتر تمرکز کرده است.