افغانها از سیاست مداران‌شان انتظارات بیشتر دارند

گزارش کارکنان آی دبلیو پی آر

افغانها در مناظره‌های که آی دبلیو پی آر در سه ولایت جنوب شرقی و شرقی افغانستان برگزار کرده بود، از نمایندگان سیاسی منتخب شان شدیداً انتقاد کردند.

بسیاری اشتراک کنندگان گفتند که آنان در رایدهی به کاندیدان انتخابات پارلمانی سال آینده معیارهای بالاتر را رعایت خواهند کرد. آنان گفتند که نبود حداقل معیار تعلیمی برای سیاست مدارانی که می خواهند به پارلمان بروند، قابل قبول نیست و برخی نمایندگان کنونی پارلمان برای این کار مناسب نیستند.

در مناظره 26 ماه نوامبر در قلات مرکز ولایت زابل، محمد اسماعیل زابلی یکی از بزرگان قومی گفت که اعضای پارلمان با موکلان شان دیدار نمی کنند و برای حل مشکلات شان راه حل جستجو نمی نمایند. در عوض آنها در پی منافع شخصی خود می باشند.

زابلی گفت: "ما همه مشکلاتی را که در زابل داریم یادداشت کرده به کابل می رویم، اما وقتی آنجا می رسیم، نمایندگان ما حاضر به ملاقات باما نمی شوند. آنها از چشم ما پنهان می شوند."

عبدالله کاکر یکی از اعضای شورای ولایتی زابل تایید کرد که اعضای پارلمان گاهی نسبت به موکلان شان بی توجهی می کنند. در عین حال او گفت که مردم باید نسبت به آنچه سیاست مداران قادر به انجام اش اند، واقعبین باشند.

او گفت: "مردم ما نمی دانند که نمایندگان شان واقعاً چقدر قدرت دارند. مردم چیزهایی از آنان تقاضا می کنند که در صلاحیت شان نیست و این سوء تفاهم خلق می کند."

سخنان او از سوی رحمت الله درویش یکی از اشتراک کنندگان مورد نقد قرار گرفت. آقای درویش پرسید: "اگر ما مکتب، معلم، پوهنتون، شفاخانه و سرک از نمایندگان خود بخواهیم، آیا این چیزها خارج از صلاحیت آنها نیست؟"

درویش گفت که سیاست مداران منتخب مسوولیت دارند که نگرانی های موکلان شان را به نهادهای حکومتی برسانند.

نورآغا نوری فعال جامعه مدنی گفت که اعضای پارلمان صلاحیت بازپرسی از حکومت را دارند.

او گفت: "اعضای ولسی جرگه صلاحیت دارند اگر عملکرد نهادهای دولتی ناقص باشد، مقامات آن نهادها را استیضاح کنند. اگر مقامات مقصر باشند، اعضای پارلمان می توانند به آنان رای عدم اعتماد داده و از مقام شان عزل کنند."

عبدالمقیم افغان رییس اطلاعات و فرهنگ زابل برای روشن شدن نقش اعضای پارلمان توضیحاتی ارایه کرد.

او گفت: "نمایندگان شورای ملی سه مسوولیت عمده دارند- اول تسوید قوانین و پالیسی ها، دوم نظارت از عملکرد حکومت، و سوم دریافت مشکلات مردم و شریک کردن آن مشکلات با مقامات بلندپایه حکومتی."

در مناظره ای که در ولسوالی خاص کنر ولایت کنر در شرق افغانستان برگزار شده بود، اشتراک کنندگان گفتند که سیاست مداران علاقه مند به اشتراک در انتخابات پارلمانی باید تعدادی از معیارهای اولیه را پوره کنند.

طاووس خان رهبر قومی گفت که برخی اعضای قبلی و کنونی پارلمان چنان تعلیمات پایین داشتند که هرگز نباید انتخاب می شدند. او مدعی شد که برخی از آن افراد حتی شهادت نامه های جعلی برای خود ساخته اند.

او گفت: "اولین پیش‌شرط کاندید پارلمان شدن این است که او باید تعلیم یافته باشد. عضو پارلمان باید حداقل از مکتب فارغ شده باشد، چون کارشان ساختن قوانین است، چیزی که متخصصان ماهر می خواهد نه بی سوادان."

سرپرست ریاست اطلاعات و فرهنگ کنر، جنت فدا گفت که اکثر افغانها هنوز درگیر مسایل منطقوی و قبیلوی اند و توجهی به سیاست ملی ندارند.

او گفت: "اگر 30 درصد مردم آگاهی سیاسی داشته باشند، 70 درصد دیگر ندارند. به همین دلیل، کسانی در انتخابات پارلمانی گذشته انتخاب شدند که در حقیقت به کشور آسیب رساندند. اگر مردم درک سیاسی پیشرفته تر می داشتند و به افراد تواناتر رای می دادند، نتیجه اش افغانستان مرفه و آباد بود."

یکی از اشتراک کنندگان مناظره کنر بنام اسرائیل غیرت پرسید که چرا شرایط سخت برای جلوگیری از انتخاب افراد بی سواد و کسانی که متهم به ارتکاب جرم هستند، اعمال نشده است.

سعادت میرزا مسوول آگاهی عامه کمیسیون مستقل انتخابات در کنر در جواب گفت: "ما هم خوشحال می شدیم اگر شرایط انتخابات سخت تر می بود، چون به کار ما نیز کمک می کرد. مطمئن هستم که در آینده این شرایط سخت تر خواهد شد."

عبدالله یک عضو دیگر مناظره پرسید که آیا باوجود انتخاب نادرست نمایندگان کنر برای پارلمان، بزرگان قومی باید به حمایت شان از این نمایندگان ادامه دهند؟

سعادت گفت مردم باید مسوولیت بگیرند و وقتی به پای صندوق رایدهی می روند، انتخاب بهتر کنند.

او گفت: "مردم باید به کسی رای دهد که به نظرشان قادر به حل مشکلات است."

در جریان مناظره ولسوالی خیرکوت ولایت پکتیکا نیز کمیسیون مستقل انتخابات مورد انتقاد قرار گرفت.

زرخان کتوازی یکی از بزرگان قومی گفت که مردم به کمیسیون و پروسه انتخابات اعتماد ندارند. این برداشت وجود داشت که کاندیدان یا با رشوت و یا به حمایت خارجی در انتخابات برنده شدند.

او گفت: "کمیسیون انتخابات نیازمند تغییر عمیق است تا اعتماد مردم به این روند احیا گردد." او اقداماتی چون توزیع تذکره های برقی یا کمپیوتری، تدابیر بهتر امنیتی، تامین بی طرفی مقامات و نظارت شدید انتخابات را به عنوان راه حل پیشنهاد کرد.

ذبیح الله وگړی رییس کمیسیون مستقل انتخابات در پکتیکا اتهامات وارده بر کمیسیون را رد کرد. او گفت که کارکنان کمیسیون مقصر نیستند، چیزی که باید انجام شود، اصلاح کامل پروسه انتخابات می باشد.

حاجی قادر خروتی نماینده پکتیا در ولسی جرگه تایید کرد که بعضی همقطاران او آدم های ایده‌آل نیستند، اما افزود که رای دهندگان مسوولیت دارند درمورد کاندیدان اطلاعات بیشتر بدست آورند.

او گفت: "مردم باید به کاندیدی رای بدهند که تعلیمات مناسب داشته باشد، چون شخص تعلیم یافته نسبت به افراد درس نخوانده درک بهتری از جنبه های مختلف قانون دارد."

در پاسخ به این سوال که آیا کمیسیون مستقل انتخابات باید اصلاح شود یا خیر، خروتی گفت اصطلاح کمیسیون شروع خوبی خواهد بود.